Stajenka u Franciszkanów w Borkach Wielkich – 2022
To już po raz 112 powstała stajenka w kościele pw. Św. Franciszka z Asyżu w Borkach Wielkich. Każdego roku jest inna, nie ma dwóch identycznych. Co roku zmienia się aranżacja scenerii, używanych jest wiele naturalnych materiałów. Zmienia się układ tła i płótna z niebem. Co roku powstaje też wiele nowych elementów. Nie zmienia się za to rusztowanie, pod którym przez niemal 2 miesiące odbywa się komunikacja. Tarasowy układ rusztowania sprawia, że będące na różnych wysokościach figury (ponad 20 postaci ludzkich i niemal 40 postaci zwierzęcych) są widoczne z prawie każdego miejsca. Obecnie stajenka zajmuje powierzchnię ponad 70 m2 prezbiterium. Jej wysokość sięga 14 m, z tego wysokość rusztowań do 6 m. Dekoracja boczna to dodatkowe 12 m2. Warto jednak dodać, że w pierwszych latach stajenka budowana była w nawie poprzecznej kościoła, a w prezbiterium wybudowana została po raz pierwszy w 1923 roku. Tak więc stulecie boreckiej szopki w prezbiterium obchodzić będziemy w 2023 roku.
Budowa szopki trwała półtora tygodnia, a rozpoczęła się 14 grudnia. Sama budowa poprzedzona była jednak, tak jak w latach ubiegłych, pracami przygotowawczymi. Prace projektowe, prace malarskie, modernizacja urządzeń elektrycznych i prace stolarskie zaczęły się już w połowie października. Pomogli miejscowi rzemieślnicy. Wiele nowych elementów w drewnie wykonali stolarze Sebastian i Szymon Ledwig. Tak jak w latach ubiegłych należy podkreślić bardzo duże zaangażowanie parafian. W roku bieżącym w budowie oraz na różnych etapach prac przygotowawczych brało udział łącznie 30 osób. Np. w dniu 14 grudnia rusztowanie budowało aż18 mężczyzn.
Scena Narodzenia nieprzypadkowo umiejscowiona została w roku bieżącym w wiejskim krajobrazie nawiązującym do Borek Wielkich sprzed lat (dla przypomnienia sceneria ubiegłoroczna to zabudowania bliskowschodnie z palmami w tle). Rok 2022 to jubileusz 325-lecia wybudowania drewnianego kościółka pod wezwaniem Św. Bartłomieja i Marcina. Zabytkowy kościółek wybudowany został w 1697 r., a rozbudowany o wieżę i soboty w 1789 r. Co ważne w latach 2018 – 2022 udało się zrealizować kompleksowy, kosztowny remont bryły świątyni. Do remontu pozostało wnętrze oraz wyposażenie.
Dla uzyskania efektu głębi zawsze od sufitu do tylnej części rusztowania zawieszane jest specjalne płótno z niebem. Jest to malowidło mierzące 6 metrów wysokości i 7,30 metrów szerokości (d o dyspozycji są trzy różne płótna). Na tle płótna z niebem ustawiane jest tło wykonane z płyt pilśniowych. Co roku zmienia ich tematyka. Do dyspozycji jest sześć pejzaży. W roku bieżącym jest to krajobraz Borek sprzed stu lat korespondujący z całością aranżacji. Na tle pejzażu ustawiona została makieta kościółka św. Bartłomieja i Marcina, zabudowania z ogrodzeniem oraz młyn wodny (pod koniec XVIII wieku w Borkach faktycznie funkcjonowały aż trzy młyny wodne, a na początku XIX wieku nawet cztery). Powierzchnia rusztowań przykryta została mchem, zielenią i sianem. W scenografii użyto też iglaki, brzózki, wysokie trawy, kamienie. Przy szopce palenisko z garnkiem, studnia z kołowrotkiem, ognisko, dzwonnica. Na koniec, wokół żłóbka, rozlokowano figury. Sama szopa gdzie schronienie znalazła Święta Rodzina to budowla o wymiarach 3,5 m szerokości oraz 2,5 m wysokości.
Przed stajenką umieszona została figura św. Bartłomieja Apostoła, jednego z patronów drewnianej świątyni oraz hasło: „Wierzę w jeden, święty, powszechny i Apostolski Kościół” łączące Apostoła z hasłem nowego roku duszpasterskiego „Wierzę w Kościół Chrystusowy”.
Po raz dwunasty stajenka rozbudowywana została także o nawę boczną (strona prawa). Po raz drugi jest to naturalnej wielkości makieta Groty Narodzenia. Makieta Groty z Ołtarzem Narodzenia wraz z mozaiką oraz posadzkę pod ołtarzem z wierną kopią gwiazdy narodzenia wraz z jej uszkodzeniami. Informacje i zdjęcia z Groty Narodzenia prezentuje dodatkowo okolicznościowa wystawa fotograficzna.
Po stronie lewej jak zawsze ustawiona została wysoka, 9,5-metrowa, choinka. Przy choince wystawa II Regionalnego Konkursu Szopek.
Po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią koronawirusa na dzieci czekają przed stajenką osiołek i wielbłąd.
Pierwsza prezentacja stajenki ma miejsce podczas pasterki. Po północy, w harmonii z poszczególnymi wersami kolędy „Cicha noc” zapalają się światła odsłaniając poszczególne jej elementy.
Tradycją są nabożeństwa, jasełka i koncerty kolęd organizowane przed stajenką przez cały styczeń. W 2023 roku Franciszkanie zapraszają na:
- 6 stycznia (piątek), godz. 15.00 – nabożeństwo dla Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (III Zakonu św. Franciszka) połączone ze spotkaniem opłatkowym w klasztornym refektarzu,
- 8 stycznia (niedziela), godz. 14.00 – nabożeństwo dla dzieci oraz jasełka dzieci Szkoły Podstawowej w Borkach Wielkich,
- 13 stycznia (piątek), godz. 20.00 – Wieczór Franciszkański dla Młodzieży,
- 15 stycznia (niedziela), godz. 15.00 – nabożeństwo dla młodzieży,
- 21 stycznia (sobota), godz. 15.00 – Msza św. dla Parafialnych Zespołów Caritas, Lekarzy, Pielęgniarek, Rehabilitantów CARITAS Rejonu Kluczborskiego. Po Mszy św. jasełka w Szkole Podstawowej,
- 22 stycznia (niedziela), godz. 15.00 – parafialne kolędowanie.
- 29 stycznia (niedziela), godz. 15.00 – nabożeństwo dla Mniejszości Niemieckiej.
Stajenkę można podziwiać codziennie, od porannej Mszy św. o godz. 6.30 do godz. 19.30, od 25 grudnia 2022 roku do Święta Matki Boskiej Gromnicznej, 2 lutego 2023 roku włącznie. Niestety, że względu na kryzys energetyczny oświetlona będzie tylko w okresie od 25 grudnia do 8 stycznia. Od 9 stycznia oświetlenie stajenki będzie możliwe po wizycie na furcie klasztornej.
Tekst i foto: Hubert Imiołczyk
