Po raz dwunasty stajenka w Borkach Wielkich rozbudowywana została o nawę boczną (strona prawa). Dotychczasowe inscenizacje nawiązywały do bieżących wydarzeń z życia parafii lub Kościoła. Między innymi, inscenizacja w 2019 roku nawiązywała do jubileuszu 800 lat pielgrzymki pokoju Św. Franciszka z Asyżu do Ziemi Świętej. Tym razem jest to naturalnej wielkości (a nawet znacznie wyższa) makieta Groty Narodzenia z Ołtarzem Narodzenia oraz wierną kopią gwiazdy narodzenia. Makieta zajmuje powierzchnię aż 12 metrów kwadratowych.
W Izraelu znajdują się liczne sanktuaria związane z życiem i nauczaniem Jezusa. Ze strony katolików opiekują się nimi Franciszkanie. Ich obecność datowana jest od zarania Zakonu. Franciszkańska misja Ziemi Świętej została założona przez samego Św. Franciszka z Asyżu już podczas kapituły generalnej Zakonu w 1217 roku. W 1219 roku sam św. Franciszek przybył w pielgrzymce do Ziemi Świętej. Spotkał się wówczas z sułtanem Egiptu, od którego otrzymał specjalną zgodę umożliwiającą jemu i braciom podróżowanie po terytoriach będących pod władzą muzułmanów. W 1342 roku papież Klemens VI potwierdził Braci Mniejszych jako oficjalnych przedstawicieli Kościoła katolickiego w miejscach świętych Palestyny. W celu utrzymania więzi z Kustodią Ziemi Świętej, w 42 krajach działają 84 Komisariaty Ziemi Świętej. Są one franciszkańskimi instytucjami mającymi na celu propagowanie informacji o Ziemi Świętej, jej dziedzictwie religijnym i historii, zabiegają o duchowe i materialne wsparcie, konieczne do utrzymania sanktuariów, organizują pielgrzymki. Komisariat Ziemi Świętej na terenie Polski rozpoczął działalność w 1902 roku i ma swoją siedzibę w Krakowie. Wśród misjonarzy z Prowincji Św. Jadwigi Śląskiej, do której należy klasztor w Borkach Wielkich obecnie w Ziemi Świętej pracują trzej ojcowie: O. Eleazar Wroński, O. Teofil Niewiński i O. Włodzimierz Mamala (poprzednio klasztor w Borkach Wielkich).
Franciszkanie od wieków posługują również w Betlejem – miasteczku w Judei, położonym ok. 10 km na południe od Jerozolimy. Jedno z najważniejszych miejsc chrześcijaństwa - Grota Narodzenia Jezusa znajduje się pod centralnym miejscem Bazyliki Narodzenia Pańskiego, która została zbudowana w IV wieku, a odbudowana w VI wieku (jest jednym z najstarszych, cały czas funkcjonujących kościołów na świecie i jedyną w Ziemi Świętej, która ocalała po najeździe Persów w 614 roku). W Grocie, do której prowadzą wąskie i kręte schody z obydwu stron prezbiterium, wyróżnia się miejsce wskazujące na narodzenie Jezusa i oznaczone jest łacińską, srebrną gwiazdą o średnicy 56 cm. z napisem: Hic de Virgine Maria Iesus Christus natue est – 1717 (Tu z Dziewicy Maryi narodził się Jezus Chrystus 1717). W środku gwiazdy otwór, aby każdy mógł dotknąć historycznej skały. Nad gwiazdą ołtarz grecki. Na prawo od miejsca narodzin znajduje się kaplica franciszkańska z ołtarzem łacińskim upamiętniającym miejsce żłóbka i pokłonu Mędrców. Grota ma kształt prostokąta o wymiarach ok 12 na 3,5 m. W Grocie panuje półmrok rozświetlany lampami oliwnymi.
Korzystanie z miejsc obrzędów i liturgii w Grocie i Bazylice od 1852 roku ściśle reguluje tzw. „Status Quo” czyli stosunki pomiędzy wyznaniami chrześcijańskimi wprowadzonymi przez muzułmanów w połowie XIX w. Sama Bazylika jak i ołtarz nad miejscem narodzenia Jezusa w Grocie po burzliwych i bulwersujących dziejach należy obecnie do ortodoksyjnych Greków. Równie burzliwe dzieje dotyczą samej gwiazdy. Obecna gwiazda faktycznie pochodzi z 1853 roku i jest wierną kopią poprzedniej, która została usunięta przez prawosławnych w 1847 roku. Obecną gwiazdę również próbowano wielokrotnie usuwać, dlatego widoczne są na niej uszkodzenia, wyszczerbienia.
Makieta Groty w nawie bocznej boreckiej świątyni przedstawia naturalnej wielkości Ołtarz Narodzenia wraz z mozaiką. Przedstawia również posadzkę pod ołtarzem z wierną kopią gwiazdy narodzenia wraz z jej uszkodzeniami. Informacje i zdjęcia z Groty Narodzenia prezentuje dodatkowo okolicznościowa wystawa fotograficzna.
W czasie gdy podróżowanie jest bardzo mocno ograniczone możemy zatrzymać się na chwilę modlitwy i wyciszenia w symbolicznym miejscu narodzenia Króla pokoju, a pokój, ten wewnętrzny i zewnętrzny, tak obecnie jest nam potrzebny.
Hubert Imiołczyk
