Piesza Pielgrzymka z Borek Wielkich na Jasną Górę – pierwsze 25 lat
Pielgrzymka to udanie się w celach religijnych i pobożnościowych do miejsc związanych z życiem Chrystusa oraz świętych, wśród których szczególne znaczenie ma Maryja, Matka Jezusa oraz Apostołowie. Pielgrzymka jest szczególną formą wyrażania wiary praktykowaną przez chrześcijan od starożytności. Pierwsze pielgrzymki udawały się wyłącznie do Ziemi Świętej. Na przełomie IV/V wieku celem pielgrzymek stał się Rzym. Później również inne ważne sanktuaria, groby i relikwie świętych w Azji i Europie. W średniowieczu powstały i rozwinęły się liczne kultowe ośrodki pątnicze, w większości sanktuaria maryjne. W Polsce najpopularniejszymi celami pielgrzymek są Jasna Góra, Licheń, Kraków-Łagiewniki, Wadowice. Szczególną rolę w pielgrzymowaniu w naszym kraju pełni piesza pielgrzymka na Jasną Górę.
Wędrówka pielgrzymim szlakiem ma wymiar pokutny, wiąże się z ascezą, wyrzeczeniem, trudem – tak jak droga prowadząca do nawrócenia. To dlatego pątnicy wyruszają bez względu na czekający ich trud i uciążliwości. Chcą być wysłuchani i pocieszeni.
Myśl pierwszego pielgrzymowania do Jasnogórskiego Sanktuarium Maryjnego zrodziła się po klęsce powodzi, która dotknęła niemal cały kraj w lipcu 1997 roku. Pomysł O. Bernarda Kniecia OFM (ówczesnego gwardiana i proboszcza) by trudy pielgrzymowania ofiarować w intencji uproszenia błogosławieństwa Bożego dla upraw, które na skutek powodzi ucierpiały również w Borkach spotkał się z bardzo życzliwym przyjęciem parafian. Pierwsza piesza pielgrzymka wyruszyła z Borek w czwartkowy poranek 31 lipca.
Następne piesze pielgrzymki organizowane już były na przełomie maja i czerwca, wyłącznie w soboty. Zmieniała się trasa pielgrzymki, w jej planowaniu starano się omijać główne szlaki komunikacyjne (czyli asfaltową drogę wojewódzką do Częstochowy), niekiedy trasę wymuszały warunki pogodowe (np. lokalne podtopienia rzeki Liswarty w Kucobach). Niezależnie od zmian w trasie pielgrzymki możemy przyjąć, że jej długość średnio wynosiła pomiędzy 45 a 50 kilometrami. Pielgrzymów nie zawsze rozpieszczała pogoda. Niekiedy droga pokonywana była w palących promieniach słońca, niekiedy w deszczu, podczas burzy czy silnego wiatru.
Na trasę co roku wyruszało co najmniej 100 / 120 osób, część dołączała w trakcie marszu, wiele osób dojeżdżało na wieczorną Eucharystię do Częstochowy. Liczby pielgrzymów nie zawsze zostały odnotowane w kronikach. Najwyższe zapisane liczby dotyczą lat: 2005 – 153 osoby, 2008 – 180 osób, 2011 – 170 osób. Grupę pielgrzymów stanowili głównie mieszkańcy Borek Wielkich, Borek Małych i Brońca. Jednak co roku dołączała też grupa pielgrzymów z miejscowości sąsiednich. Wśród boreckich pielgrzymów są osoby, które na pielgrzymi szlak wyruszały niemal co roku. Wielu obecnie dorosłych pielgrzymów na szlak wyruszało wcześniej jako dzieci. Niekiedy pielgrzymi trud podejmowały też Siostry Służebniczki NMP z boreckiego DPS-u.
Warto dodać, że do pielgrzymów co roku dołączali bracia nowicjusze odbywający w danym roku swój nowicjat w Borkach Wielkich. Niektórzy z nich, po latach powrócili na trasę pielgrzymki już jako kapłani z opieką duszpasterską.
Na przestrzeni lat zmieniali się opiekunowie duchowni pielgrzymki. Jednak wśród wielu duszpasterzy nie sposób nie wymienić ojców: O. Bernarda Kniecia, O. Witalisa Stanię, O. Jarosława Zatokę, O. Cherubina Żyłkę, O. Efrema Kalagę, O. Grzegorza Pampucha, O. Aleksandra Piłata, O. Oskara Maciaczyka.
Pielgrzymka najczęściej wyruszała z Borek Wielkich o godz. 5.30 lub 6.00 rano by po godz. 17.00 uklęknąć (ci co jeszcze mogli !) przed Cudownym Wizerunkiem. Pielgrzymka zawsze kończyła się Eucharystią na Jasnej Górze, nie zawsze jednak w Kaplicy Cudownego Obrazu. W programie pielgrzymki były między innymi godzinki ku czci NMP, modlitwa różańcowa, konferencja, wspólny śpiew (do pomocy przygotowywane były śpiewniczki). Podczas każdej pielgrzymki przewidziane były cztery 30 lub 45 minutowe przerwy na odpoczynek i posiłek.
Od czwartej pielgrzymki każda miała swoje hasło przewodnie umieszczone na plakietce, którą otrzymywali wszyscy pielgrzymi. Na przestrzeni lat zmieniały się pomysły na plakietki, początkowo były to kserowane papierowe karteczki, później drewniane emblematy oraz butony.
Ważnym elementem pielgrzymki jest też jej zabezpieczenie logistyczne. Ruchem kierowali najczęściej dorośli uczestnicy pielgrzymki (niekiedy zaangażowani z łapanki) oraz bracia nowicjusze. Ważna była posługa niesienia statywów z głośnikami, towarzyszenie pielgrzymom z gitarą, pomoc medyczna, itp.
Pomimo, że pielgrzymka jest jednodniowa to jednak każdy z pielgrzymów ma jakiś mniejszy lub większy bagaż (tylko nieliczni uczestnicy pakują się tak jakby mieli pielgrzymować przez miesiąc). W celu odciążenia pielgrzyma jego bagażem od pierwszych lat pielgrzymce towarzyszył samochód – bus służący do przewozu bagaży. Wśród osób zajmujących się transportem podczas pielgrzymki musimy pamiętać o pani Teresie Giza i panu Józefie Sklorzu. Od 2008 roku na trasę wyrusza pan Bernard Kandora samochodem strażackim Fiatem Ducato zabierając torbę medyczną. W posłudze transportowej musimy pamiętać, że samochody te służą także do przewozu pielgrzymów, którzy „ustali w drodze”, nogi odmówiły im posłuszeństwa, opadli z sił, ubrali niewłaściwe buty (szpilki !), itp.
Powrót pielgrzymów odbywał się zamówionym autokarem lub indywidualnie samochodami rodziny lub znajomych, którzy dojeżdżali na wieczorną Eucharystię.
A później … po pierwsze liczenie bąbli (blaz) na stopach, po drugie kąpiel, a po trzecie odpoczynek we własnym łóżku. No i oczekiwanie na kolejną pielgrzymkę.
Tak było do 2019 roku. Wszystko zmieniło się wczesną wiosną 2020 roku kiedy nadeszła do nas epidemia koronawirusa COVID-19. Od tego czasu wprowadzane w kraju i praktycznie na całym świecie kolejne ograniczenia przestawiły na inne tory także nasze życie, pracę, działalność.
I tak w 2020 roku nie mogliśmy udać się pieszo do Jasnogórskiej Pani. Za to pielgrzymowaliśmy duchowo. Program pielgrzymki obejmował między innymi godzinki ku czci Niepokalanego Poczęcia NMP, Mszę Św. w intencji pielgrzymów, konferencję, modlitwę różańcową i adorację Najświętszego Sakramentu. Wszystko to miało miejsce w kościele parafialnym. Była też możliwość łączenia się za pośrednictwem mediów społecznościowych. Na furcie klasztornej była przygotowana Księga Pielgrzyma Duchowego Na Jasną Górę, która została złożona na Ołtarzu w kaplicy Cudownego Obrazu. O godz. 16.45 na Jasnej Górze przed wizerunkiem Jasnogórskiej Pani odprawiona została Msza św. w intencji pielgrzymów i ich rodzin. Eucharystię sprawowali O. Grzegorz Pampuch – proboszcz i O. Makary Lika – wikary parafii. Na Jasną Górę indywidualnie, własnym transportem, udała się bardzo liczna grupa mieszkańców parafii.
Ze względu na sytuację epidemiologiczną podobny przebieg miała pielgrzymka jubileuszowa w 2021 roku. Najważniejszym wydarzeniem pielgrzymki jubileuszowej było zawierzenie parafii i rodzin Matce Bożej Jasnogórskiej. Do zawierzenia parafia oraz rodziny przygotowywały się przez dwa kolejne nabożeństwa fatimskie. Konferencje wygłosił o. Dariusz Nowicki OSPPE. Od 19 czerwca wyłożona została także Księga Zawierzenia. Duchowe pielgrzymowanie rozpoczęło się już o 6.00 rano godzinkami ku czci Niepokalanego Poczęcia NMP i Eucharystią w kościele parafialnym. W samo południe konferencję wygłosił O. Nikodem Lach OFM, tegoroczny neoprezbiter. Dalsze punkty pielgrzymki miały miejsce już na Jasnej Górze. O godz. 16.00 odmówiony został różaniec w kaplicy Cudownego obrazu w intencji parafii, rodzin i pielgrzymów, natomiast o godz. 17.30 rozpoczęła się Eucharystia, podczas której nastąpił akt zawierzenia parafii i rodzin Matce Bożej. Mszę Św. przed Cudownym wizerunkiem sprawowali O. Grzegorz Pampuch – proboszcz i O. Makary Lika – wikary parafii, O. Nikodem Lach oraz ks. Leonard Nowak.
Hubert Imiołczyk
2021
Na podstawie:
- Kronika Klasztoru w Borkach Wielkich 1905-1912 (wersja elektroniczna, oprac. O. Mieczysław Lenard OFM)
- Kronika Parafii Borki Wielkie, tom I, od 1943 do sierpnia 1994 (wersja elektroniczna, oprac. O. Mieczysław Lenard OFM)
- Kronika Rzymskokatolickiej Parafii pw. Św. Franciszka z Asyżu w Borkach Wielkich od 01.09.2006 do 31.12.2011 – kronikarz: O. Mieczysław Lenard OFM, wersja elektroniczna
- art. „Gazety Ziemi Oleskiej” z 1998,1999 i 2000 roku
- materiały Biura Prasowego Jasnej Góry z: 2004, 2012, 2014, 2015, 2016, 2019 roku (www.jasnagora.com)
- „Pokój i Dobro” – Gazetka Rzymskokatolickiej Parafii św. Franciszka z Asyżu Borki Wielkie – Borki Małe – Broniec (grudzień 1994 / czerwiec 2021)
- kopie plakietek pielgrzyma
- dokumentacja foto z lat: 1998, 1999, 2000, 2003, 2005, 2006, 2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2020, 2021
Piesza Pielgrzymka z Borek Wielkich na Jasną Górę – historia
Piesza Pielgrzymka z Borek Wielkich na Jasną Górę – plakietki
